Woordeloos: een werk in textiel van Rosa Johanna

In de Amsterdamse galerie EENWERK staat momenteel, zoals de naam al aangeeft, één werk centraal: How to do things without words van de jonge kunstenaar Rosa Johanna (1991). Een getuft abstract geometrisch wandtapijt in zes dicht bij elkaar liggende grijstinten en subtiel reliëf.

Tekst: Victoria Anastasyadis

Rosa Johanna studeerde beeldende kunst aan de Gerrit Rietveld Academie. Tijdens haar studie werkte ze regelmatig met textiel en legde zich uiteindelijk toe op schilderen. Deze twee media hebben voor haar veel met elkaar te maken: “Textiel heeft in de schilderkunst een verborgen, bijna magische functie. Je werkt toch altijd met textiel, het canvas, zonder dat het specifiek genoemd wordt. Het is veel belangrijker dan veel schilders en makers denken. In plaats van verf aanbrengen op het doek, wilde ik draden met het doek laten verweven, zoals bij tuften gebeurt.”

“Je werkt toch altijd met textiel, het canvas, zonder dat het exclusief genoemd wordt”

Nazcalijnen

Het idee voor het wandobject ontstond tijdens een residency in Lima. Ze verdiepte zich er in de textielgeschiedenis van het land en raakte geïnspireerd door het landschap en de Nazcalijnen (zandtekeningen) op de hoogvlaktes van Peru. Uit deze bezigheden spreekt een fascinatie voor patronen, lijnen en structuur. Daarnaast toont ze gevoeligheid voor geluid. “Alles in een nieuw land, een nieuwe omgeving, lijkt geluid te maken.” In audio- en video-opnamen legde ze haar beleving vast, zoals het geluid van auto’s die over een gele streep op de snelweg razen.

Hoogpolig wandkleed

Terug in Nederland vonden alle indrukken een vertaling in een hoogpolig wollen wandkleed. Een abstract, doorkruist en gesegmenteerd landschap in grijzen, dat alle kleur en geluid uit de ruimte lijkt te absorberen. De techniek geeft haar de mogelijkheid de gelaagdheid en lijnen die in haar schilderijen vaak verborgen blijven, zichtbaar te maken. Het werk is niet met de hand getuft, maar door een machine, waarbij in rechte lijnen gewerkt wordt op basis van een digitaal patroon en de verschillende hoogtes automatisch worden afgesneden. De proeven hiervoor werden uitgevoerd in het TextielLab in Tilburg. De uiteindelijke productie vond plaats in Asten, eveneens in Brabant. Anders dan haar schilderijen, heeft dit werk een oplage van vijf.