Diana Yevtukh borduurt steken van hoop in bomen en muren
Kleding als stille getuige van de vluchtelingenproblematiek
Hoewel de media op dit moment weinig aandacht aan de vluchtelingenproblematiek besteden, wagen nog dagelijks mensen de oversteek naar Europa via de Middellandse Zee. Kunstenaars reageren op de afnemende media-aandacht, waarbij opvallend vaak textiel wordt ingezet. En dan met name kleding: veelal het enig overgebleven bezit van een vluchteling.
Tekst: Sandra Mackus
De Britse oorlogskunstenaar Arabella Dorman (1975) loopt in 2015 over de stranden van het Griekse eiland Lesbos. Daar wordt ze met achtergebleven kledingstukken van vluchtelingen geconfronteerd, die deze na hun overtocht hebben laten liggen. Dorman liet de kleding reinigen en naar Londen vervoeren. Daar verstevigde ze de kleding met behulp van ijzerdraad en hing ze op in het middenschip van de kerk van St. James. Dezelfde installatie was later in de kathedralen van Canterbury en Leicester te zien.
Arabella Dorman, 'Suspended'.
“Als beschouwer weet je wie de kleding gedragen heeft, zonder hem of haar persoonlijk te kennen”
Suspended
De titel Suspended verwijst letterlijk naar “het (op-)hangen” van de kleding, maar ook naar de (tijdelijke) onderbreking van vluchtelingenlevens. De context van de kerk is daarbij treffend. Niet alleen omdat de kleding in een “schip” hangt, maar vooral omdat in de Bijbel over naastenliefde wordt gepredikt. Dorman hoopt met haar werk hernieuwde aandacht voor de vluchtelingenproblematiek te creëren.
Arabella Dorman, 'Suspended'.
Laundromat
Ai Weiwei (1957), zelf (politiek) vluchteling, maakte in zijn installatie Laundromat ook gebruik van kleding. Deze is achtergelaten nadat in 2016 een geïmproviseerd vluchtelingenkamp bij de Griekse grensstad Idomeni werd ontruimd. De kunstenaar liet de duizenden blouses, broeken, schoenen en jassen – zoals de titel van de installatie al doet vermoeden – wassen, stomen en naar een galerie in New York vervoeren. Daar ordende hij ze en presenteerde ze als in een winkelopstelling.
Commentaar
Tezamen met nieuwsartikelen en de meer dan zeventienduizend foto’s die Weiwei zelf genomen heeft totdat het vluchtelingenkamp werd gesloten, vormen ze een commentaar op de mensonwaardige omstandigheden waarin de asielzoekers verkeerden. Het enorme aantal kledingstukken toont de omvang van de crisis en maakt de gebeurtenissen op de foto’s tastbaar.
Ai Weiwei, 'Laundromat'.
Stille getuigen
De kledingstukken vormen zowel in het werk van Dorman als dat van Weiwei stille getuigen van de vluchtelingenproblematiek. De kleding is onlosmakelijk verbonden aan haar (vermeende) drager. Daarmee krijgt het textiel een extra lading. Als beschouwer weet je wie het gedragen heeft, zonder hem of haar persoonlijk te kennen.
> Naar de website van Arabella Dorman
> Meer informatie over Laundromat van Ai Weiwei op designboom
Meer
De blikopeners van Karen Pompe zijn blikvangers
Kwetsbaarheid, geweld, delicatesse, spanning en nostalgie in het werk van Deniz Kurdak
Tribute to Karina van Vught - A Life Dedicated to Fiber Art