Japan staat wereldwijd al lange tijd bekend om zijn diepe verbondenheid met textielkunst. Tijdens mijn reis naar Japan kreeg ik de unieke kans om de rijke tradities, moderne innovaties en de esthetiek van Japans textiel van dichtbij te ervaren. Een van de hoogtepunten was mijn bezoek aan de 86ste editie van de Shinseisaku Art Exhibition, een jaarlijks evenement dat zowel gerenommeerde als opkomende Japanse kunstenaars samenbrengt.
Tekst: Karmen Samson
De tentoonstelling is een eerbetoon aan de Japanse kunstgeschiedenis, met meer dan 200 kunstenaars die hun werk presenteren in drie categorieën: Painting, Sculpture en Space Design. Het was in de sectie Space Design dat ik enkele fascinerende textielwerken ontdekte waarin Japanse esthetiek en eigentijdse invloeden samenvloeien. Deze werken brachten de essentie van Japanse esthetische principes tot leven, met ruwe texturen, natuurlijke kleuren, materialen en een waardering voor de schoonheid van het onvolmaakte en vergankelijke.
Tastbare aantrekkingskracht
Een goed voorbeeld hiervan was het abstracte textielsculptuur Wrap Up van Kiyoko Ito. Het werk bestaat uit verschillende lagen beige stof, verwerkt tot talloze minuscule rolletjes die samengebracht zijn in grotere bundels, die op hun beurt één grote, organische abstracte vorm vormen. De sculptuur doet direct denken aan koraal of een zee-organisme en straalt een natuurlijke, bijna tastbare aantrekkingskracht uit, waardoor het moeilijk is om het niet aan te willen raken.
Vergankelijkheid en imperfectie
Naast het typerende gebruik van natuurtinten—waarbij de kleuren subtiel en ingetogen blijven, vaak in zachte beige-, groen- en aardetinten—staat de Japanse textielkunst ook bekend om de rijke texturen en gelaagdheid van de stoffen. Dit is prachtig zichtbaar in werken als See You Around van Momoka Yoshida en Fault van Michiyo Igarashi. Beide stukken weerspiegelen op een eigentijdse wijze het gelaagd werken met elementen uit de natuur; ze stralen een gevoel van vergankelijkheid en imperfectie uit. Veel Japanse kunstenaars gebruiken hun werk om waardering voor de natuur te visualiseren en op te roepen.
Verheffing van het vergankelijke
Deze esthetische principes van subtiel kleur- en materiaalgebruik en imperfecte
vormen verlenen de textielwerken een ingetogen schoonheid en emotionele
diepgang, die sterk contrasteert met de westerse kunsttradities. Het was een ervaring
die mijn waardering voor de Japanse esthetiek hernieuwde en me deed beseffen hoe
uniek het vermogen is om het alledaagse en vergankelijke te verheffen tot kunst.