Judy Hooymeyer toont beladen totem op Textiel Triënnale in Lodz

Dit jaar wordt voor de zestiende keer de internationale Textiel Triënnale georganiseerd in de Poolse stad Łódź, bekend vanwege de bijzondere textieltradities. Onder de titel “Het overschrijden van grenzen” promoot het stedelijk Textielmuseum kunst met een sociale of politieke boodschap. Nederland wordt vertegenwoordigd door Judy Hooymeyer, textielkunstenares, socioloog en filosoof met Canadese achtergrond.

Tekst: Marta Kargól

Op de Triënnale presenteert Judy haar Totem (2017-2019), het kunstwerk met zowel een politieke lading als een persoonlijk verhaal. Ze legt uit: "Mijn werk Totem bestaat uit 45 gestapelde dekens, het is tweeënhalve meter hoog. Aan de zoom van elke deken heb ik een label genaaid. Op deze labels heb ik met paardenhaar namen en geboortedata geborduurd van enkele slachtoffers van de Sixties Scoop." De Sixties Scoop verwijst naar het beleid van de Canadese overheid tegenover de inheemse bevolking. Dit "beleid" - het gedwongen ter adoptie stellen van inheemse kinderen - werd vooral in de jaren zestig uitgevoerd met als doel verregaande assimilatie.

Labels met namen.

"Voor mij is dit een zeer bijzondere expositie, omdat ik zelf een erkend slachtoffer ben."

Persoonlijk

Judy vertelt verder: "Inheemse kinderen en baby’s werden weggehaald uit hun vertrouwde omgeving (stammen) en geplaatst in kostscholen of gedwongen afgestaan aan Europese immigranten. Ze zouden later terugkomen maar dat is nooit gebeurd." Een totem is een heilig object en betekent mystieke banden tussen een groep mensen zoals een familie, clan of stam. Deze verbintenis blijft onveranderd ook als de mensen fysiek van elkaar gescheiden zijn. Eén van de geborduurde namen in het kunstwerk is van Judy zelf. "Voor mij is dit een zeer bijzondere expositie, omdat ik zelf een erkend slachtoffer ben."

Judy Hooymeyer, "Totem" (detail).

Dekens

De kleuren van de dekens zijn vooral warm. Rode, gele en oranje tinten domineren, en bezien vanuit alle vier windstreken vormen ze een intense kleurencompositie. "Textiel is een drager van de historische context", zegt Judy. "Daarom zijn de dekens vintage en verwijzen ze naar die tijd." De historische en culturele connotaties van dekens betekenen veel voor de kunstenares: "Enerzijds biedt een deken troost, bijvoorbeeld wanneer een hulpverlener deze uitdeelt aan slachtoffers. Anderzijds moet ik denken aan met pokken geïnfecteerde dekens die de Britten in de negentiende eeuw met opzet uitdeelden aan Native Americans." Een deken roept meerdere connotaties op.

Judy Hooymeyer, "Totem" (detail).

Verantwoordelijkheid

In de inheemse Amerikaanse cultuur beschikken vrouwen over een belangrijke rol: ze zijn verantwoordelijk voor het overdragen van waarden, tradities en de geschiedenis aan volgende generaties. Judy: "Vanuit mijn cultuur voel ik de verantwoordelijkheid en is het mijn plicht om dit verhaal te delen. Ik ben ook gezegend om dit te kunnen doen; ik heb de middelen." Vooral textiel biedt deze mogelijkheden: "Textiel associëren we met onze eigen narratieve identiteit. Textielkunst is zowel visueel als tactiel. Onze hersenen registreren een emotionele herinnering, wij worden geconfronteerd met soms erg schokkende beelden. Door het schokkende beeld te voelen wordt de eerste narratieve identiteit 'gedecodeerd'."

Begin oktober zal Judy Hooymeyer voor TxP (Textiel Plus) bloggen over de Textiel Triënnale in Lodz.

> Naar de website van de Textiel Triënnale in Lodz

Overzicht textielkunstenaars

Actuele exposities