Diana Yevtukh borduurt steken van hoop in bomen en muren
"Levensdraden" van Clare Hunter: een boek met een boodschap
De essaybundel Levensdraden van de Schotse Clare Hunter leest als een lapjesdeken. Zoals Edmund de Waal eerder met zijn wordingsgeschiedenis over het porselein deed, zo vervlecht Hunter verhalen. Over de opgesloten - en daarom - bordurende Mary, Queen of Scots, geborduurde doekjes bij weeskinderen of de vaandels van de eerste feministes en activistische textielinstallaties.
Tekst: Chris Reinewald
Volgens Hunter, praktiserend wandkledenmaakster, is het handwerken in zijn artistieke ontwikkeling beperkt door de denigrerende houding van mannen. Daardoor zitten we nu opgescheept met die contra-creatieve borduurpatronen van beroemde schilderijen.
Het boek Levensdraden.
“Het handwerken is beperkt door de denigrerende houding van mannen.”
Status
Begin twintigste eeuw genoot borduren aan de Glasgowse kunstacademie echter net zo’n status als keramiek, glas of sieraadkunst. De geborduurde en geappliqueerde panelen van de Schotse Margaret MacDonald inspireerden de Weense Gustav Klimt tot zijn hoogwaardige vermenging tussen schilderkunst en sierambacht. Toch voerde het Schotse academiebestuur het vak borduren al gauw weer af: te amateuristisch.
Borduurwerk van Mary, Queen of Scots,
Ogen, tong en naald
Zijn mannen-met-naald-en-draad minder macho? Toch was er een excentrieke acteur, Ernest Thesiger, die als zwaar gewonde militair uit de Eerste Wereldoorlog als therapie borduren leerde – en dat bleef doen. (Het Groninger Museum bezit zo’n Brits militair borduurwerk.) Agnes Richter, psychatrisch patiënte, uitte haar kwaadheid door haar jakje met geheimtaal te borduren.
Bayeux
Al over het “narratieve” tapijt van Bayeux bekritseerde men de wisselende kwaliteit van de door anonieme vrouwen en mannen geborduurde scènes. Hunter acht artistieke waarde ondergeschikt aan de maatschappelijke betekenis. Ze wijst naar eigen “community-projecten”, politieke quilts, waardoor vrouwen emanciperen.
Great Tapestry of Scotland (foto: Chris Reinewald).
Geen breiboek!
‘Levensdraden’ opent zeker de (mannen)ogen voor de diepere, sociale betekenis van naald en draad. Wat al te persoonlijk klaagt Hunter over de docent creatief schrijven die dit cultuurhistorische onderzoek maar een breiboek bleef noemen. Toen is ze opgestapt. De rondbrei-achtige structuur van het karig geïllustreerde boek weerhoudt Hunter ervan haar draden nog verder te trekken. Aan de diaspora van textiel via emigranten, zendelingen of kolonialisten kan ze gemakkelijk een volgend, hopelijk even persoonlijk boek wijden.
> Bestel Levensdraden in onze webshop
Hoofdbeeld: Clare Hunter (foto: Mel Lewis).
Meer
De blikopeners van Karen Pompe zijn blikvangers
Kwetsbaarheid, geweld, delicatesse, spanning en nostalgie in het werk van Deniz Kurdak
Tribute to Karina van Vught - A Life Dedicated to Fiber Art