Kwetsbaarheid, geweld, delicatesse, spanning en nostalgie in het werk van Deniz Kurdak
Raija Jokinen verbeeldt met kledingstukken de menselijke ziel
De Finse kunstenares Raija Jokinen verbeeldt in haar textielkunst de mens in al haar facetten: fysiek, geestelijk en emotioneel. Haar tweedimensionale beelden van mensen doen denken aan tekeningen, terwijl de ruimtelijke vormen van “kledingstukken” meer verwant zijn aan de beeldhouwkunst.
Tekst: Marta Kargól
Het draait in het werk van Raija Jokinen echter niet om verf of klei, maar om vezels. Haar techniek beschrijft ze als volgt: “Ik heb alleen wat water nodig om de vezels ‘coöperatief’ te maken, al blijft het een soort onderhandeling met materiaal. Met mijn handen maak ik de vormen van vlas. De vezels krimpen een beetje wanneer ze droog zijn en blijven dan licht aan elkaar plakken. Dat helpt bij het naaien. Soms gebruik ik rijstzetmeel als een iets sterkere ‘lijm’. Met een oude Husqvarna of Singer naai ik een extra tekening op de bovenkant. De stiksels houden ook de vezels vast.”
Raija Jokinen, "Cold Shower", 2005.
“In de werken van Raija omvat de kleding echter niet zozeer het lichaam als wel de ziel.”
Het lichaam
“Het eigen lichaam is een deel van ons, onafscheidelijk, een platform van het fysieke, mentale en het spirituele.” Deze fusie maakt een mens fragiel en sterk tegelijkertijd, stelt Raija. “Een mens kan ongelooflijke fysieke prestaties bereiken, maar ook door een enkele treffer vallen. Breekbaarheid en kracht liggen heel dicht bij elkaar.”
Raija Jokinen, "Poisoned Blood", 2005.
Onzichtbare wereld
De grootste inspiratie vindt Raija in onbekende voorbijgangers in de publieke ruimte. “Ons lichaam en onze gebaren tonen onze gevoelens”, licht ze toe. “Om dit te kunnen zien moet je je fantasie en kennis van menselijke natuur gebruiken.” Zelf heeft zij een uitstekend vermogen om te observeren. Door te kijken naar het gedrag van onbekenden krijgt ze inzicht in hun emoties, gedachten en ervaringen. Vervolgens verbeeldt Raija deze onzichtbare wereld in de “lichamelijkheid” van haar werken.
De ziel
Daarnaast thematiseert Raija in haar werk dat wat vooral letterlijk met het lichaam verbonden is: kleding. In de werken van Raija omvat de kleding echter niet zozeer het lichaam als wel de ziel. “Met deze kledingstukken wil ik eigenlijk de ziel verbeelden, de ziel die zonder de invloed van het lichaam leeft. Deze kleding vormt een magische cirkel rondom een mens. Die cirkel overstijgt het lichamelijke, maar verwijst toch nog steeds naar de mens.”
Raija Jokinen, "Polyphonic", 2018.
Natuur
Kunstwerken van Raija getuigen van haar bijzondere gevoeligheid voor natuur. “Ik ben altijd onder de indruk van de patronen gecreëerd door wortels, takken en waterstromen, maar ook door aders en zenuwen. Het zijn als het ware levensonderhoudende patronen die te vinden zijn in alle levende organismen. Zij voelen ook als logische patronen voor het immateriële, zoals onze gedachten en gevoelens.” Volgens de kunstenares zijn de mens, de natuur en zelfs de kunst verbonden met elkaar in een systeem van elkaar kruisende paden.
Meer
Tribute to Karina van Vught - A Life Dedicated to Fiber Art
José Ras en haar Sous-vêtements, een verlangen voorbij functionaliteit
Together in Diversity’ bij High Five Art Galerie