De Finse kunstenaar Niina Mantsinen (1986) combineert stedelijke cultuurinvloeden met een conventionele Finse volkskunsttechniek: ryijy. Deze twee culturen die van verschillende planeten lijken te komen, blijken in haar werk verrassend goed samen te gaan.
Tekst: Dorothé Swinkels
Tijdens haar kunststudie maakte Niina Mantsinen kennis met de graffiticultuur en zag ze de mogelijkheid graffiti te combineren met een techniek waar ze eveneens van in de ban raakte: tuften. Tuften is het vervaardigen van een hoogpolig tapijt door met een handtuftgeweer een plukje garen, in een u-vorm, met behulp van luchtdruk door een stramien te blazen. De poolhoogte is variabel. Met haar handgetufte ryijy-graffiti wandtapijten breekt Niina met tradities en daagt ze de toeschouwer uit om graffiti op een nieuwe manier te interpreteren.
"Het is belangrijk om risico’s te nemen en niet voor veilig te gaan."
Na veel ervaring te hebben opgedaan in deze techniek groeide bij Niina het idee om een traditionele Finse ryijy te maken in graffitikleurige tinten en vorm. Een ryijy kan geweven of getuft worden. De knopen zitten anders dan bij Perzische tapijten verder uit elkaar en zijn langer. Niina koos voor tuften omdat die werkwijze het mogelijk maakt om op vorm te werken, iets wat op een weefgetouw onmogelijk is. Niina: "De uitdaging was perfect. Ik werd verliefd op de traagheid van het maken van massa’s knoopjes. Ik had het gevoel dat ik in een wereld van een duizenden jaren oude traditie was gestapt."
Het schilderen van graffiti is erg moeilijk voor een beginner, vertelt Niina. "Daarom heb ik de samenwerking gezocht met graffitikunstenaars. Ik bewonder hun moed om op illegale plekken te werken. De geest van graffiti is altijd al illegaal geweest en dat is goed zo. Ik maak ook muurschilderingen (maar geen graffiti), bijvoorbeeld op muziekfestivals. Het werken met een handtuftgeweer doet me denken aan het schilderen met spuitverf, dus het past goed bij mijn graffitikleden." Niina werkte samen met beroemde graffitikunstenaars als EGS en POE.
Aan haar graffitikleden ligt een schets ten grondslag waarvan ze niet kan afwijken. Inmiddels wil Niina meer vrijheid bij het werken. Ze vindt het al werkend veranderen en zichzelf verrassen belangrijker dan het hebben van een plan vooraf. Ze gaat dan midden tussen haar garens zitten en ziet wel wat er gebeurt met haar tuftgeweer. Tot slot zegt ze: "Het is belangrijk om risico’s te nemen en niet voor veilig te gaan. Zelfs ik weet niet wat er komt. Ik luister naar mijn intuïtie en doe de dingen waarvan ik voel dat ik ze moet doen. Kunstenaar zijn is een voortdurend veranderend en evoluerend proces."
> Naar de website van Niina Mantsinen
Hoofdbeeld: Niina Mantsinen, Ville Lehvonen.