Blog: Judy Hooymeyer over de Tapestry Triënnale in Lodz [3/3]

Kunstenaar Judy Hooymeyer exposeert met haar werk Totem op de Tapestry Triënnale in Lodz. Vanuit de intrigerende Poolse stad blogt ze voor TxP. Dit is haar laatste blog uit een serie van drie.

Tekst: Judy Hooymeyer

Ik spreek met Areen Hassan. Zij komt uit Israël en blijft de gehele tijd bij haar werk staan. Ze vertelde mij dat de kledingstukken – die lijken op kimono’s – opgehangen, bungelend achter elkaar, verwijzen naar gebedskleden. Sommige kimono’s waren gerafeld, versleten en toonden hiermee de tijd aan. Opgehangen, van de vloer af, kun je er niet meer omheen. Hiermee wil Areen de perceptie die men over de islam heeft, bevragen. "Een gebedskleed is een uiting van liefde", zegt ze, "en dat is niet hoe de media zich soms uitlaten over de islam."

Areen Hassan, "Dresses", 2018, zijde, zeefdruk, knopen en ontrafelen, 140 x 180 cm per object (International Triennial of Tapestry, Lodz, foto: Beatrijs Sterk).

Wikkelen en binden

Het werk van Chikako Imaizuni (Japan) doet speels aan. Ik werk zelf ook veel met het binden en wikkelen van natuurlijke materialen zoals jute, vlas en gesponnen schapenwol. Voor mij staat het wikkelen en binden als het beschermen en verstevigen voor dat wat ooit heeft bestaan. Met die vooronderstelling zag ik het beeld van een serie van objecten verticaal opgehangen. De titel van haar werk ‘Between Borders’ kon ik niet direct plaatsen. Zij bedoelt hiermee dat deze objecten ons moeten herinneren aan het feit dat eenieder zijn of haar eigen grenzen heeft. Sommige mensen in Japan zijn volgens Chikako gefascineerd op wat juist buiten die grenzen ligt. Wat voor ons normaal is – om juist het buitengewone los te laten om het bijzondere te zien in de ander – is volgens Chikako in Japan niet vanzelfsprekend.

Chikako Imaizumi, “Between Borders”, detail, 2017, eigen techniek, wol, zijde, katoen, bananenvezel, metaal, hout, 240 x 210 x 150 cm (International Triennial of Tapestry , Lodz, foto: Beatrijs Sterk).

"Jouw cultuur bepaalt aan welke grenzen je je moet houden"

Cultuur bepaalt

Kunnen we eigenlijk zonder grenzen, vraag ik mijzelf af? Adriana Antidin, over wie ik schreef in mijn vorige blog, wil in haar werk dat we als wereld zonder grenzen collectief gaan werken aan het tegengaan van het noodlottige. Grenzen ervaren en ontdekken voor ons als individu, is van cruciaal belang voor de eigen ontwikkeling. Als je ouder wordt leer je zelf ontdekken waartegen je nee wilt zeggen. Je ontwikkelt je tot een individu, los van of dankzij de dwang of begrenzing van je opvoeders. Maar blijkbaar is dit niet universeel en is de cultuur bepalend voor welke grenzen je je aan moet houden, zo leren we van Chikako.

Onzichtbare grenzen

Naast de tastbare grenzen zijn er de onzichtbare grenzen, die van de sociale en emotionele, en grenzen tussen mensen onderling. Ik durf hierbij nog een vorm van onzichtbare grenzen aan te geven: die tussen verleden-heden en toekomst, de zogeheten historiciteit. Kunstenaars worden bewust of onbewust "gestuurd" vanuit het verleden, de generatie(s) voor hen. De verhalen die de grootouders en ouders vertellen worden opgeslagen en onbewust verwerkt in de kunst. Daarom kunnen wij ook zo geraakt worden door het zien van kunst. We herkennen iets vanuit ons eigen levensverhaal.

Judy Hooymeyer, 'Totem'.

Totem

Met mijn werk Totem is mijn eigen levensverhaal en dat van mijn moeder en grootmoeder aan elkaar geregen. De verhalen heb ik vóór mijn vijfendertigste niet gekend. Ik droomde in de kleuren van de natuur en gebruikte natuurlijke materialen voor het maken van amuletten of objecten. Tot mijn tiende groeide ik op in Canada in een Nederlands immigrantengezin. Ik leerde de Nederlandse gewoonten, maar als ik buiten speelde werd ik één met de natuur. Met mijn lange donkere haren viel ik wel op en als bijnaam kreeg ik de "savage" oftewel de wildebras. Pas op mijn vijfendertigste, bij het vinden van mijn biologische familie, leerde ik de werkelijke verhalen over de First Nation, de Native Americans.

De vintage dekens die ik heb verzameld verwijzen naar de tijd van 1950 tot de late jaren 1970. De kleuren zijn oranje, rood, bruin, wit en geel. De kleuren van het medicijnwiel [dit wiel symboliseert voor de indianen de kringloop van het leven en de schepping, red.]. Dekens worden uitgedeeld aan vluchtelingen en hulpbehoevenden, maar kennen ook een donkere versie; die van de genocide. De namen die ik met paardenhaar heb geborduurd, zijn echte personen met eigen geboortenamen en geboortedata. Door het borduren met paardenharen geef ik allen hun identiteit terug. ‘Totem’ is een onderdeel van het project ‘Kolonisatie van textiel, de Indian blanket’. Een tweede stap is het ontrafelen van de dekens tot enkele draden.

Hoofdbeeld: Judy Hooymeyer naast haar werk Totem.

Naar de vorige blog