Het thema van de Papier Biënnale in Rijswijk is ‘Thuis’. Curator Diana Wind heeft 23 (inter)nationale kunstenaars uitgenodigd die een kritische, verstilde of humoristische kijk hebben op wat 'thuis' kan betekenen. Het thema van verdreven zijn, vluchten, heeft in deze jonge eeuw dramatische verhalen laten zien. Uiteindelijk is het een thema van alle tijden.
Tekst: Monika Auch
Lebohang Kganye, (1990, Katlehong) hoort bij de nieuwe generatie fotografen uit Zuid-Afrika en heeft verschillende prijzen voor haar werk ontvangen.
In haar installaties combineert ze fotografie met performance en video’s. Ze is een jonge kunstenares uit Johannesburg en speelt de hoofdrol in sommige van haar collages en karton-installaties. Ze vormen het decor voor een combinatie van fotografie, video en performance met een kritische, verhalende blik op de historie van haar thuisland.
In het werk ‘The Pied Piper’s voyage’ geeft ze voor een menigte van kartonnen, kleurloze figuren als enige kleurrijke figuur, spelend op een papieren accordeon, de richting aan. Haar illustratieve verhalen gaan over de geschiedenis van landonteigening en gedwongen verhuizingen in Zuid-Afrika. Tijdens de jaren van apartheid, van 1948-1990, werd de ingezeten bevolking door de blanke minderheidsregering onteigend, er werd hun een betere toekomst in de steden beloofd. Kganye vertelt over families die door de wetswijzigingen betreffend landbezit hun thuis verloren en elders werden geplaatst.
Haar video’s en animaties gaan over ontwortelde families die tijdens de apartheid rondtrokken op zoek naar een thuis. Er was een exodus in de richting van de steden gaande, iedereen was op zoek naar een beter leven. Kganye toont de harde realiteit van armoede en geweld in de townships en vertelt in indringende foto’s en animaties over de bittere teleurstelling van het niet thuis zijn in je eigen land. Het zijn schrijnende verhalen en toch stralen de werken een daarmee contrasterende levenslust en humor uit. Energie en muziek en misschien daarom het vermoeden, dat er een community is die elkaar steunt?
> Naar de Papier Biënnale 2020
Hoofdbeeld: Lebohang Kganye, "Reconstruction of a family", 2016, Foto.