Het werk van de Franse kunstenaar en Butoh-danser Hélène Barrier (1972) beslaat textiele installaties en performances, tekeningen en beeldhouwwerk en heeft altijd zowel een ecologisch als feministisch perspectief. De bouwsels van dieren, de cocon, de habitat, het huis; toevluchtsoorden die beschermen, inspireren haar. Zij gebruikt als werknaam "Iconoklasten", hetgeen staat voor degenen die de normen doorbreken. Voor Helene betekent het een levendig verlangen om uit tradities en gewoonten te stappen en een persoonlijke weg te vinden.
Tekst: Dorothé Swinkels
‘Ik ben gefascineerd en geïnspireerd door hoe schuilplaatsen een essentieel onderdeel zijn in het bestaan van sociale dieren, de manieren die ze vinden om hun omgeving te bewonen’, vertelt Helene. ‘Deze fascinatie stamt uit mijn kindertijd.'
'Ik probeer in mijn werk deze "instinctieve" manier van bouwen na te bootsen door middel van repetitieve vormen en patronen, vaak op een modulaire manier, waarbij kleine elementen kunnen worden samengevoegd, grotere structuren vormen.'
Opengevouwen, licht of compact, de jurk is voor haar een tweede huid waarin alle metamorfoses kunnen worden belichaamd. Ze gebruikt deze vaak voor haar installaties en performances, die ze met elkaar combineert. Hélène: ‘Voor mij is werken met textiel als dansen: beide zijn gebaseerd op herhaling van bewegingen. Daarnaast is dansen een manier om de ruimte te bewonen. Mijn textielinstallaties werken op een soortgelijke manier: ze verspreiden zich in, hechten zich aan en veranderen uiteindelijk hun omgeving.'
"Werken met textiel is als dansen"
Haar meest recente installatie: "De geur van was wist alle verdriet uit" bestaat uit jurken die met bijenwas zijn bestreken/verhard. Het werk is een verwijzing naar haar kindertijd en haar grootvader (imker), een geruststellende tijd. De geur van de was, die de jurken verspreiden, herinnert haar aan deze tijd. Dit werk is een ode aan vrouwelijk werk. De bijenwas, afkomstig van ijverige werksterbijen, symboliseert het routineuze en dagelijkse werk, dat door anonieme vrouwen onophoudelijk wordt verricht ten dienste van de gemeenschap. Het verwijst naar de hedendaagse thema's als de plaats van de vrouw in de maatschappij, maar ook naar het uitsterven van bijen. In haar performance gaat zij een interactie aan met de jurken.
‘Waar het mij echt om gaat’, vertelt Hélène, ‘is de connectie met het publiek. Ik hoop dat mijn werk een emotie losmaakt, een vraag oproept, een reflectie in gang zet. Werk van anderen heeft mij veranderd, heeft mijn begrip van de wereld om mij heen en de wereld in mij verdiept. Ik zou willen dat mijn werk ook iets kan betekenen voor anderen.'
> Naar de website van Hélène Barrier
> Naar de iconoklasten op Instagram