Ruim honderd fluwelen kleding- en textielstukken toont het Textile Research Centre (TRC) in haar nieuwe expositie “Fijn Fluweel!” die dinsdag 22 januari jl. opende in Leiden. De objecten dateren van laat-vijftiende eeuw tot heden en komen uit de gehele wereld. Van Kuba-fluweel uit Congo en een trouwjurk uit de Ottomaanse tijd tot een zwart fluwelen Staphorster kraplap. En goed om te weten: de meeste stukken mag je gewoon aanraken!
Tekst: Edith Rijnja
Over de afkomst van fluweel bestaan verschillende meningen. Zo’n 2000 voor Christus maakten de Egyptenaren al een vorm van fluweel. Bij Pazyryk, in het huidige Siberië trof men de vierde eeuw voor Christus een tapijtstapeling aan die doet denken aan fluweel.
Andere stemmen beweren dat fluweel de zijderoute vanuit China in Europa arriveerde.
Wat in ieder geval zeker is, volgens directeur en oprichter van het TRC, dr. Gillian Vogelsang-Eastwood, is dat in vroege Arabische bronnen de productie en het gebruik van fluweel, in het Arabisch kutuf aan het hof van kalief Hisham Ibn Abd al-Malik (691-743) in Damascus Syrië beschreven is. “Andere bronnen verwijzen naar Perzië, wat nu het noorden van Iran is, waar in de tiende eeuw katifa-doek (fluwelen doek) gemaakt werd.”
Vogelsang: “Fluweel behoort tot de luxueuzere textielsoorten. Dit luxe aspect komt terug in de tentoonstelling. Maar vooral willen wij de breedte en diepte van de TRC-verzameling tonen; zowel een huwelijksjurk als een alledaagse mannenbroek, zowel tassen en hoeden als eeuwenoude textiel.”
Op woensdag 27 februari van 10 tot 13 uur geeft het TRC een workshop “identificatie van fluweel”. Aanmelding is ook weer mogelijk voor de intensieve vijfdaagse textielcursussen (in Engels). De eerste vindt plaats van 25-29 maart 2019 onder leiding van dr. Gillian Vogelsang-Eastwood en behandelt zowel theorie als praktijk aan de hand van de eigen collectie. De nadruk ligt op het uitproberen van technieken als spinnen, weven en verven, onderzoeken en analyseren van vezels. De cursus wordt herhaald in mei, oktober en november. Belangstelling? Wacht niet te lang met aanmelden, de cursussen lopen snel vol.
De tentoonstelling “Fijn fluweel!” duurt nog tot en met 27 juni 2019. Het Textile Research Centre is geopend van maandag t/m donderdag, van 10 tot 16 uur, alle andere dagen alleen op afspraak. Toegang gratis, maar een vrijwillige bijdrage is zeer welkom.
Hoofdbeeld: hoofddeksel vrouw, fluweel en satijnband, vroeg twintigste eeuw, Thüringen, Duitsland.