Kwetsbaarheid, geweld, delicatesse, spanning en nostalgie in het werk van Deniz Kurdak
Intuïtief borduurwerk Joana Choumali toont ochtendtaferelen in tropen
Tijdens de Amsterdamse fotobeurs Unseen was het geborduurde fotowerk van de Ivoriaanse Joana Choumali (1974) te bewonderen. Met de vier nullen die haar werk moet opbrengen lijkt een museumexpositie aanstaande.
Tekst: Chris Reinewald
“Alba’hion”, zoals de ochtendstond in de Agni-taal heet, begint met de nevel die een dag in de tropen aankondigt. De kunstenaar Joana Choumali stond lang rond vijf uur ’s ochtends op om door de hoofdstad Abidjan te wandelen. Onderweg fotografeerde ze met haar iPhone hoe de gebouwen uit de nacht tevoorschijn traden, hoe straten zich vulden met mensen en activiteiten. Niet te fotograferen: kwinkelerende vogels voordat de zon vuurrood de hemel inklom.
Joana Choumali, uit de serie "Ça va aller".
Borduren als vogel-getsjirp
Terug in haar atelier selecteerde Choumali haar vastgelegde observaties en liet ze op linnen afdrukken. De foto’s ging ze daarna “intuïtief” borduren: krullerig en melodieus zoals vogel-getsjirp. Of zien we bovennatuurlijke verschijningen waarover Afrikaanse volksverhalen heel nuchter vertellen? Hoe dan ook, het subtiele resultaat is verbluffend mooi. Nadat Choumali overstapte naar fikse formaten, één bij twee meter, is van mogelijk handvaardig gepietepeuter op de vierkante centimeter geen sprake.
Joana Choumali, uit de serie "Ça va aller".
“Borduren opende een poort in mijn leven”
Trotse mannen en vrouwen
Choumali werd in Casablanca, Marokko, als grafisch kunstenaar opgeleid. Ze werkte er als art director en later als fotografe. Ze maakte etno-culturele portretten van trotse mannen en vrouwen, en deed mee aan World Press Photo. Ze jureerde er tot een ziekte haar aan huis bond.
Joana Choumali, uit de serie "Ça va aller".
“Het gaat wel”
In deze periode, tussen 2016 en 2019, begon zij over haar klein formaat foto’s te borduren. Met de serie “ça va aller” (het gaat wel) reageerde ze op de Ivoriaanse stoïcijnsheid waarmee men in de kustplaats Grand-Bassam na gewelddadige politieke aanslagen het dagelijks leven oppakte. Het verleden borduurde ze als “astraal lichaam” om de personen heen. Felkleurige Van Gogh-streepjes lijken het vergoten bloed te verbeelden dat de straten en huizen bedekte. “Borduren opende een poort in mijn leven”, zegt Choumali. “Mij maakte het gevoelig om het onuitgesprokene uit te spreken.”
Hoofdbeeld: Joana Choumali, Full potential, 2019.
Meer
Tribute to Karina van Vught - A Life Dedicated to Fiber Art
José Ras en haar Sous-vêtements, een verlangen voorbij functionaliteit
Together in Diversity’ bij High Five Art Galerie