In dit artikel aandacht voor de serie werken getiteld “Iranian Velvet” gemaakt door de Nederlandse multi-media kunstenaar Joyce Overheul. Ze maakte deze werken tijdens een residency in Teheran en na terugkomst thuis. Ze werkte verhalen uit van Iraanse kunstenaars en vrouwen die ze daar ontmoet heeft, foto’s die ze in de straten van Teheran heeft gemaakt en op haar verzoek gestuurde foto’s van situaties waarin Iraanse vrouwen zich heel gelukkig voelden.
Tekst: Dorothé Swinkels
Joyce koos voor appliceren met fluweel (met soms een beetje borduurwerk) omdat de werking van de vleug bij fluweel sterk is. De kijker ziet, afhankelijk van de hoek waarin hij/ zij ten opzichte van een werk staat, dingen wel of niet.
De werken kunnen dus niet vanuit één perspectief bekeken worden, de kijker moet in beweging komen en de tijd nemen om ze volledig te kunnen overzien en doorgronden waardoor ze, wat Joyce betreft, het beste passen bij de verhalen die ze verbeeldt. En…. het werk "live" bekijken is eigenlijk het beste.
Joyce vertelt: ‘Mijn projecten zijn gebaseerd op onderzoek en ik ben dan ook vaak maanden, soms jaren bezig me in te lezen in een bepaald onderwerp, onderzoeken uit te diepen en informatie te verzamelen. Ik ben niet zo iemand die naar z'n atelier gaat om maar wat aan te rommelen en gewoon te beginnen, dat gaat met mijn soort projecten niet.'
"Ik ben niet zo iemand die naar haar atelier gaat om zomaar wat te rommelen"
Joyce: 'Als ik eenmaal duidelijk heb hoe ik mijn onderzoek vorm wil geven, bedenk ik wat voor werken ik globaal wil maken en hoe dat er ongeveer uit moet komen te zien en dan ga ik aan de slag.’
Bij deze serie “fluwelen” moet ook Joyce, om het effect te zien, vaak afstand nemen en de werken steeds weer vanuit verschillende hoeken bekijken. De gebruikte techniek is niet specifiek Iraans, de stoffen heeft ze lokaal gekocht.
Vrouwenrechten, activisme en emancipatie liggen Joyce al jaren na aan het hart. Dit project ligt in het verlengde daarvan. Joyce wilde bijvoorbeeld op een anonieme manier foto’s van momenten dat Iraanse vrouwen zich echt vrij konden voelen, omzetten in wandkleden. Momenten waarop ze zichzelf konden zijn zonder zich zorgen te hoeven maken over wetten die ze konden overtreden. Thuis kunnen ze die niet makkelijk delen. Joyce: ‘Iran is geen land waar je mensen op de man af kunt vragen wat ze van hun huidige situatie en de overheid vinden. Je moet daar de dingen anders aanvliegen.'
> Naar de website van Joyce Overheul
Hoofdbeeld: Joyce Overheul, "Iranian velvet" (detail).