TextielMuseum pakt (rode) draad weer op met nieuwste expositie
Hemelse paper art: de Papier Biënnale Rijswijk 2018
De tentoonstelling is t/m 7 oktober 2018 te zien in Museum Rijswijk
Op 12 juni opende de Papier Biënnale Rijswijk 2018. Het werk van de achttien internationale kunstenaars is van hoog niveau en biedt inzicht in wat papierkunst of paper art allemaal vermag. De biënnale is te zien tot en met 7 oktober 2018 in Museum Rijswijk.
Tekst: Chris Reinewald
Tentoonstellingen met een bepaald materiaal - zoals papier - als bindende factor streven ernaar om het universum aan mogelijkheden te presenteren. Zijn gesneden, gekookte, gedroogde groenteschillen ook een exotische papiersoort, zoals Jocelyne Châteauvert ze als puur natuur inlijst? Beschouwt Aja von Loeper het witte papier als heilig? Ze laat het maagdelijk en onbetekend – niet onbetekenend – doordat ze er vormen in drukt (preegt), verwijzend naar poedersneeuw en gletsjerijs.
Jocelyn Chateauvert, "Burnished Lily", 2016, handgemaakt abaca-papier, 31 x 35 x 12 cm (foto: Jocelyn Chateauvert).
Kolenkastzwart
Von Loeper is de natuurlijke tegenpool van Mathilde van Wijnen. Van Wijnen bewerkt papier met zacht pastelkrijt en krast er dan met lange halen in grafietpotlood op. Het kolenkastzwarte papier wordt een plat, licht gevouwen, asfaltachtige wandsculptuur. Richard Serra heeft hiervoor zwaar cortènstaal en roestvorming nodig. Anna J. van Stuijvenberg combineert realisme (boomstammen) en blinddruk: de kwasten in de planken van haar residence-atelier.
Anna J. van Stuijvenberg, "Hybrid", 2017, frottage, papier, grafiet, 400 x 265 cm (foto: Anna J. van Stuijvenberg).
Kleinsculpturen
Net als bij textiel kun je papier insnijden, uitknippen of zelfs inbranden. Nadja Schöllhammer (een naam als een beroemd papiermerk) knipt tijdschriftfoto’s langs de contouren uit en vermengt ze met eigen tekeningen waarin ze ook krast en scheurt. Haar grootste werk ‘Maskenball’ is adembenemend abstract-expressionistisch.
Linda Leeuwestein construeert ruimtelijke lyrisch-abstracte kleinsculpturen, die in de verte aan Frank Stella’s circuit-wandsculpturen doen denken. Zulke overeenkomsten en invloeden zijn geen bezwaar, eerder bewijzen dat een kunstenaar zijn/haar ogen niet in de zak – maar op de vingertoppen – heeft.
Linda Leeuwestein, "Kruispunt (Intersection)", 2017, mixed media, papier, 100 x 70 x 20 cm (foto: Linda Leeuwestein).
Schroeirandjes
Een expositie over de wederzijdse invloeden tussen Arte Povera, Zero en autonome textiel, een paar jaar geleden, bewees dat “vezelkunstenaars” eigenlijk veel indringender het thema (snijden, scheuren, branden) uitdiepten dan de materieschilders deden. Ook hier is dat weer zo bij Zaida Oenema’s bijna geheel rond uitgebrande cirkels met mooie schroeirandjes. Het zou prachtige gordijnstof zijn, evenals de virtuoos ingesneden papierlagen, lijkend op koren waar de zomerwind patronen door trok. Annita Smit bereikt een sterkere decorativiteit door dun bijbelpapier in ecoline-tinten te dopen.
Dominique Rousseau, Oceanide (foto: Chris Reinewald).
Zeeplantenmotief
Dominique Rousseau lijkt de publiekslieveling met zijn ambachtelijke bouwsels en druksels. In een muurpalm en een liggende scroll verwerkte hij hennep, koza en lokta: respectievelijk Japanse en Himalayaanse papiervezels. De scroll met zeeplanten-motief zou een perfect schutblad of omslag van luxe boek-editie zijn. Het Debussy-achtige gevoel dat Rousseau oproept doet Claire Le Breton vrolijk teniet met haar stoere “Trombines”, geometrische knipsels van uitgevouwen verpakkingen met kleine ingrepen – tenminste dat lijkt zo: pittig-brutaal als pianosonates van Poulenc.
Ai Hashimoto, "Unfamiliar Landscape After Tsunami" (foto: Chris Reinewald).
Gelobte organismes
Cees Nooteboom verwijst in een essay over de bloemenfotograaf Blossfeldt naar een kort verhaal van Rudyard Kipling, de auteur van Jungle Book. Een monnik, John of Burgos, tekent onbegrijpelijke patronen door in een modern apparaat te kijken. De abt van het klooster vindt het maar gevaarlijk als een sterveling meer ziet dan het Opperwezen bedoelt. Het gevaarlijke apparaat was een microscoop die de monnik van een islamitische wetenschapper kreeg. Deze zei dat als je er doorheen keek met het oog van Allah zag. Dat gevoel krijg je bij de zwart gelobte “organismes” van de Japanner Ai Hashimoto die ze “post-tsunami-landschappen” noemt. Ingelijst in een zeshoek kijk je met Allahs oog in het ondermaanse.
Dit vind je vast ook leuk
Blog: De kunstenaar als ondernemer: hoe laat je je (werk) zien?
Andrea Noeske-Porada exposeert met "See and Notice" in High Five Art
Lost Connections: de grootste sluier ter wereld