De Poolse kunstenares Beata Kania is een internationaal erkend expert in borduren. Ze gebruikt echter vele vormen van expressie: schilderen, beeldhouwkunst en verschillende textieltechnieken. Beata gelooft niet dat één discipline alle uitdagingen van onze samenleving kan aanspreken. Haar gesneden figuren van vogels in geborduurde “jurken” bevestigen deze overtuiging.
Tekst: Marta Kargól
In 1985 verhuisde Beata naar Chicago. Daar studeerde ze aan de School of Art Institute of Chicago waar ze tegenwoordig doceert. De school wordt geroemd om de alternatieve onderwijsfilosofie. Beata benadrukt: “Multidisciplinair leren en oefenen zijn deel uit gaan maken van mijn artistieke DNA. Gedurende mijn carrière heb ik samengewerkt met textielkunstenaars, performers, architecten en filmmakers.”
“Ik woon al heel lang in Chicago, maar Polen heeft nog steeds een enorme invloed op mijn kunst, leven en overtuigingen”, vertelt Beata. Herinneringen aan haar kindertijd in Polen zijn ook één van de inspiratiebronnen voor haar belangrijke creaties, de vogels. “Ik heb vele zomers doorgebracht in de bossen van Mazowsze. Velden met paarse heide, zwevende wolken van blauwe vlinders, spinnenwebben – volledig zichtbaar vóór zonsopgang– inspireren mij om de natuur om te vormen in fantasierijke wezens. Later kwam daar de Slavische mythologie bij, met name ‘animisme’: het geloof dat objecten, plaatsen en schepsels een spirituele essentie bezitten.”
Met de vogels reflecteert Beata op haar positie als vrouw. “Als vrouwelijke kunstenaar heb ik de neiging offers te brengen aan mijn mannelijke tegenhangers. Dit komt door maatschappelijke normen en moederlijke instincten. Met mijn vogelvormen wil ik deze fragiele balans tussen medeleven en zelfopoffering illustreren door te spelen met enerzijds de aantrekkingskracht van een kleurrijk verenkleed en ingewikkeld geborduurde kostuums, en anderzijds de grimassen op de gezichten van de vogel.”
“Als vrouwelijke kunstenaar heb ik de neiging offers te brengen aan mijn mannelijke tegenhangers”
Studenten noemen Beata de lerares van ideeën. Ze draagt dit “label” met trots: “Met de groeiende intellectuele verantwoordelijkheid van de mode moedig ik studenten aan om conventies te bevragen, stereotypen uit te dagen en te vertrouwen op het experiment. Samen onderzoeken we een breed scala aan kunst gerelateerde onderwerpen als basis voor creativiteit.”
In 2010 en 2013 won Beata een internationale borduurcompetitie Hand & Lock in Londen. Hand & Lock is een prestigieus borduurhuis dat is opgericht in 1767. Gespecialiseerd in militaire accessoires, kerkelijk textiel en couture. Het thema van de competitie in 2010 was militaire kleding. Beata liet zich inspireren door de zestiende-eeuwse huzaren; ruiters die vleugels op hun rug droegen – als vogels. De vleugels maakten een fluitend geluid in de wind, dat vijanden afschrok.
Hoofdbeeld: Beata Kania, Hand & Lock 2010, detailfoto