Subtiel en luchtig zijn de doorschijnende tulewerken van de Britse ontwerper en kunstenaar Benjamin Shine. Het licht dat op de vouwen en plooien van het tule glijdt, creëert de indruk van rookwolken. “Ze zijn er en ze zijn er niet”, aldus de kunstenaar.
Tekst: Marta Kargól
De schoonheid van tule viel Benjamin Shine al op toen hij mode studeerde aan Central Saint Martins College of Art and Design in Londen en het Surrey Institute of Art and Design. In 2003 opende hij een kunststudio in de Britse hoofdstad waar hij experimenteerde met verschillende materialen en technieken. Langzamerhand namen zijn textielontwerpen afstand van het lichaam en traden toe tot het domein van de kunst. Op een dag zag hij in zijn studio een wanordelijke stapel tule liggen, die opeens – in zijn verbeelding – een concreet, realistisch beeld vormde. Het werk aan zijn eerste tuleproject (over een van Rembrandts zelfportretten) kwam niet tot stand uit een wanordelijke stapel, maar werd gerealiseerd in een langdurig artistiek proces.
“Het is belangijk om er echt voor te zorgen dat het eruitziet als de persoon die wordt afgebeeld.”
Realistische kunst
Realisme is cruciaal in Shines portretten: “Ik geniet ervan én ik vind het belangrijk om een echte gelijkenis te bereiken. Graag laat ik de stof de constructie dicteren zodat het stuk een ‘harmonieuze stroming’ heeft.” Zijn textielkunst heeft iets van beide: schilderen en beeldhouwen. “Toen ik dit werk voor het eerst ontwikkelde, voelde ik dat het proces leek op schilderen met stof, waarbij ik al de ‘lijn’ in handen had en er vrij mee kon schilderen. Hoewel het esthetische effect betrekking heeft op waterverf, is de constructie zeer sculpturaal.”
Strijkijzer en naald
De tulebeelden zijn vastgezet aan canvas of ze hangen in de lucht. Een strijkijzer en naald zijn Shines enige gereedschappen: “Wanneer ik een beeld op canvas maak, beweeg ik de tule rond, ik druk en ik maak plissés. De tule wordt aan het canvas gehecht met behulp van een heet strijkijzer dat het warmtegevoelige kleefoppervlak van het canvas activeert. Schijnbaar opgeschort in een stroom van bochten en bochten. De vrijstaande installaties en sculpturale vormen zijn met de hand genaaid en opgehangen aan het plafond.”
Stroom en beweging
Er zijn veel uitdagingen verbonden aan het maken van de tuleportretten: “Het verfijnen van de laatste details is altijd zeer belangrijk en kan een enorme hoeveelheid tijd in beslag nemen. Het is belangrijk om de ogen of de fijnere gezichtsdetails minutieus bij te stellen, om er echt voor te zorgen dat het eruitziet als de persoon die wordt afgebeeld.” Het meest uitdagend volgens Shine is echter “het vinden van het organische gevoel, van flow en beweging binnen het stuk, om ervoor te zorgen dat het niet geforceerd aandoet”.
Hoofdbeeld: Benjamin Shine, Jason Heerah Album Cover finishing touch with iron.