Chinees borduren op hoog niveau: tentoonstelling "Betoverend China"

Mieke Gorter bracht prachtig borduurwerk van haar reizen door Zuidwest-China met zich mee, waaronder vele jakken en hoofddeksels die gemaakt zijn door vrouwen van de Miao en Dong. Dit zijn in China twee grote minderheidsvolken. Voorheen voornamelijk bekend bij insiders raakt hun kleurige volkskunst ook in het Westen steeds meer in zwang. De tentoonstelling “Betoverend China” is tot en met 27 januari 2019 in Museum Rijswijk te zien.

Tekst: Chris Reinewald

Guizhou betekent “kostbaar land” in het Chinees. In werkelijkheid is het een bergachtige, geïsoleerde en straatarme provincie waar het vooral veel regent. Dat zou de handvaardigheid – borduren en zilversmeedkunst – verklaren van de negen miljoen Miao en drie miljoen Dong. Het meest spectaculair zijn hun kolossale kapsels waarvoor de vrouwen een buffelhoorn over de breedte in hun haar vervlechten.

“Het ultieme maakplezier beleven de Miao-vrouwen aan petjes en hoedjes die van kinderen prinsjes en prinsesjes maken.”

Rijkelijk decoreren

Miao en Dong verschillen van elkaar zoals Volendammers van Urkers. Dong betekent “west” in het Chinees. Dit volk woont in het westelijk laagland, bij de rivieren, waar ze mandjes vlechten en stoffen weven die ze indigoblauw verven. Deze stof maken ze zo flinterdun als folie door er flink met een houten hamer op te slaan, dit wordt kalanderen genoemd. Van de dunne, hanteerbare stof maakt men jakken voor mannen of vrouwen. Alleen de rugzijde en voorpanden worden rijk gedecoreerd.

Hoofddeksels, kragen, jasjes, rokken, schorten en babydraagzakken krijgen – volgens eigen stijlwetten – borduursels met abstracte of bloem- en dierenmotieven. Geometrische haarpinnen en halssieraden van zilver maken de uitdossing compleet. De kleuren bevinden zich in een scala dat wij niet zo gewend zijn: indigo-Pruisisch blauw met babyroze of knetterende combi’s zoals kardinaalrood, oranje en lichtblauwgroen met blauw- en paarstinten.

Guitige draakjes

De Miao-aanpak om motieven en plooisels als patchwork tegen elkaar aan te zetten zie je terug bij westerse modeontwerpers als Hussein Chalayan en John Galliano. Op de kleine tentoonstelling in Museum Rijswijk liggen uitgeknipte standaardpatronen in een vitrine die een indruk geven hoe men ze verwerkt.